Ładowanie

Puszcza Białowieska

Bez wątpienia najbardziej znany las w Polsce. Położony jest na wschodzie Polskie, w północnej części, przy granicy z Białorusią, po której stronie znajduje się druga część Puszczy.

Wschód słońca

Z lasu o piątej nad ranem wyłania się stado jeleni i tak witamy się z puszczą.

Zachód słońca

Postanawiamy wrócić też wieczorem i od godziny 18 czekamy, czy i tym razem uda nam się coś zobaczyć. Jest już praktycznie ciemno, gdy z puszczy wyłania się żubr. Sam. Jeden. Powolnie wchodzi na polanę i zbliża się do nas – prosto pod obiektywy aparatów. Z oddali wygląda bardzo majestatycznie.

Żebra żubra

Dziś już żeber nie zobaczymy – została po nich tylko nazwa ścieżki, utworzonej jeszcze w latach 70. Do jej stworzenia użyto wtedy starych drzew, które poukładane jedne na drugich stwarzały wrażenie, że są żebrami.

Obecnie ścieżka jest odnowiona i prowadzi głównie przez tereny podmokłe (dlatego powstała kładka). Ciągnie się przez 4 kilometry, więc potrzeba dobrej godziny, żeby ją całą przejść. Zaczyna się za Białowieżą, a kończy przy wejściu do rezerwatu pokazowego żubrów.

Królewskie dęby

Ścieżka dębów królewskich obok „żeber żubra” oraz rezerwatu pokazowego żubrów to najczęściej odwiedzane turystycznie miejsca w Puszczy Białowieskiej.

Szlak znajduje się przy drodze z Białowieży na Budy. Nie jest częścią rezerwatu ścisłego, ale zachowało się tu tyle starych i bardzo okazałych dębów, że zdecydowano się utworzyć specjalną trasę.

Każdy z dębów otrzymał imię polskiego króla – stąd i nazwa ścieżki.

Pomnikowa sosna

Pomnikowa, gdyż formalnie jest pomnikiem przyrody, ale mianem „pomnikowe” określa się też umownie długowieczne i okazałe drzewa, które są przedstawicielami swoich gatunków.

Sosna, na którą patrzycie, pnie się w górę na kilkadziesiąt metrów.

Kornik

Kornik stał się antybohaterem Puszczy Białowieskiej i w ostatnich miesiącach to główny temat, który wznieca rozmowy o tym lesie. Dużo emocji, dużo oskarżeń. Przy okazji pracy nad „Księgą Lasów” postanowiliśmy osobno zorganizować debatę o Puszczy Białowieskiej i porozmawiać ze wszystkimi zaangażowanymi stronami, by lepiej zrozumieć zjawisko i problemy, które są.

Zobacz debatę o Puszczy Białowieskiej

Przyjrzyjcie się dobrze tej korze – zobaczycie na niej larwy kornika.

Historia leśnictwa

Kurhany

Jesteśmy kilka kilometrów od Narewki, w lesie na terenie Puszczy Białowieskiej. Na obszarze o powierzchni 2 ha znajduje się wczesnośredniowieczne cmentarzysko. Jest tu 80 kurhanów.

Jak na razie wiadomo, że około 200 metrów od cmentarzyska prawdopodobnie znajdowała się osada. Archeologom udało się znaleźć pozostałości starych i glinianych naczyń. Są to ważne odkrycia. Świadczą one o tym, że przed tysiącem lat żyli tutaj ludzie.

Cerkiew

Powstańcy styczniowi

10 lutego 1863 r. resztki oddziałów (partii) Romana Rogińskiego, Walentego Lewandowskiego, Bronisława Rylskiego i Stanisława Songina, po przegranej bitwie pod Siemiatyczami, schroniły się właśnie w Puszczy Białowieskiej. Tutaj utworzono dwie grupy. Jedna – 80 osób, dowodzona przez Lewandowskiego wraz z Aleksandrem Szaniawskim, skierowała się w stronę Bielska Podlaskiego. Druga, licząca około 150 osób, dowodzona przez Rogińskiego wraz z Rylskim i Songinem, udała się do Królowego Mostu.

Następnego dnia, podczas przeprawy przez rzekę Leśną, partia ta została zaatakowana przez dwie roty rosyjskie. Zginęło około 65 powstańców. Z pozostałymi Rogiński wycofał się południowym skrajem puszczy na wschód. 12 lutego powstańcy zajęli Szereszewo.

 

W białowieskich lasach spokój trwał do 20 kwietnia, kiedy to schronił się w niej rozbity oddział powstańców. Ponad miesiąc później w okolice puszczy przedarł się z powiatu wołkowyskiego inny oddział powstańczy. Pod koniec czerwca do Puszczy Białowieskiej zostali wyparci powstańcy dowodzeni przez Onufrego Duchińskiego. 29 sierpnia podjęli nieudaną próbę zajęcia siedziby leśniczego Campioni w Hajnówce.

Rezerwat Lasy Naturalne

Rezerwat przyrody Lasy Naturalne Puszczy Białowieskiej stworzony został dla ochrony: lasów naturalnych i zbliżonych do naturalnych, typowych dla Puszczy Białowieskiej łęgów i olsów oraz siedlisk leśnych z dominacją starych drzewostanów z dużym udziałem olszy, dębu, jesionu.

 

A także licznych gatunków rzadkich i chronionych roślin zielnych, grzybów i zwierząt oraz w celu utrzymania procesów ekologicznych i zachowania różnorodności biologicznej.

Dąb Senatorski

W 2015 r. burze nie oszczędziły jednego z piękniejszych pomników przyrody – „Dębu Senatorskiego”, znajdującego się na terenie leśnictwa Batorówka. Dąb szypułkowy o wysokości niemal 35 m i obwodzie pnia na wysokości 1,3 m (pierśnicy) prawie 440 cm dożył sędziwego wieku około 300 lat. Jego rozkładające się drewno będzie służyło za źródło pożywienia i schronienie dla wielu różnych gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

Kolejka leśna

Historia kolejki wąskotorowej sięga 1915 r. Gdy w czasie I wojny światowej wschodnia ściana Polski została inkorporowana przez Niemców (w latach 1915-1918 Puszcza Białowieska pozostawała pod niemieckim zarządem wojskowym), rozpoczęła się intensywna wycinka zasobów leśnych.

Na terenie Puszczy Białowieskiej wybudowano sieć tartaków, smolarnie, fabrykę chemiczną – największą w ówczesnej Europie. Aby usprawnić transport drewna rękoma jeńców wojennych oraz okolicznych mieszkańców, wybudowano sieć torowisk kolejki wąskotorowej o długości 130 km. Swoją funkcję kolejka pełniła do lat 90. XX w.

W 1991 r. w 75. rocznicę budowy kolejek udostępniono ją dla ruchu turystycznego na trasie Hajnówka-Topiło. Trasa kolejki biegnie w głąb lasu, stanowi oryginalną formę poznania przyrody. Obecnie wykorzystuje się około 17 km trasy. Szlak kolejki wąskotorowej zaczyna się na terenie Nadleśnictwa Hajnówka – ustawiono tu stację z lat 30. oraz mini skansen z parowozem i wagonami. W dalszej części szlak wiedzie przez piękne, puszczańskie ostępy, przecina dolinę rzeki Leśna i rezerwat Głęboki Kąt aż do śródleśnej osady Topiło.

Rażony piorunem

Barcie

Barć – komora wydrążona w celu hodowli pszczół wewnątrz pnia drzewa. Barcie lokowano przeważnie na dębach i sosnach, rzadziej grabach, bukach czy lipach. Wykorzystywano naturalne dziuple, jednak najczęściej były one specjalnie drążone (dziane). Barć mogła mieć kształt cylindryczny, trapezowy (w przekroju pionowym) lub „szufladowy” – zbliżony do prostopadłościanu. Dzianie barci odbywało się wiosną, do tego celu służyły między innymi topór i piesznia.

W średniowieczu drążono je jak najwyżej, potem na wysokości 3-12 m. Wierzchołek drzewa obcinano ze względu na ograniczenia naporu wiatrów i złamania. Na powstały ocios wkładano nakrywkę chroniącą przed zaciekami deszczu. Otwór barci zakrywano płaszką, w której wycinano otwór (nawet do trzech) tzw. „oko”. Najczęściej płaszki wykonane były z drewna lipowego lub niesmolnej sosny. W najprostszym przypadku brzegi płaszki opierały się na pniu barci. Dla lepszej ochrony przed czynnikami atmosferycznymi, płaszki mogły być wpuszczane do wyrównania z obwodem pnia lub nawet głębiej do wnętrza. Ciosno – osobisty znak bartnika wyciosany w barci sygnował jego własność. Dla ochrony jej przed szkodnikami, np. dzięciołami, od frontu nakładano śniot – wałek dębowy przecięty wzdłuż na pół. Śniot montowano na kluczach – dwóch hakowato zakończonych kołkach wbitych nad i pod barcią. W czasie pracy przy pszczołach, śniot odwieszano na specjalny, mocowany z boku kołek – hwozdownię. Dla ocieplenia barci w zimie pod śniot wkładano jedlinę. Bywały barcie bezśniotowe i wtedy jedlinę mocowano łykiem wiązanym do dwu pionowych szeregów kołeczków. Dla ochrony przed niedźwiedziami stosowano tzw. samobitnię, czyli ciężką kłodę zawieszoną na sznurze tuż obok barci. Samobitnia irytowała niedźwiedzia, co kończyło się jego nokautem.

Wewnątrz barci, w połowie wysokości, zakładano krzyżaki. Dzięki temu pszczoły gospodarowały na dwu poziomach plastrów. Ułatwiało to wycinanie i odnowę plastrów co drugi rok.

Kłody bartnicze

Flora puszczy

komentarze
rozpocznij dyskusję

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *




Nie dodano jeszcze komentarzy. Bądź pierwszy!